Πηγή άρθρου: Σύλλογος Ιμβρίων Αθηνών
Link : http://www.imvrosisland.org/
“Όμως οι καιροί πια άλλαξαν, μερικά δόγματα ξεπεράστηκαν. Ο εθνικισμός έδωσε τη θέση του στην ανεκτικότητα. Η πολυπολιτισμικότητα έγινε δημοφιλής. Τον περασμένο χειμώνα το τεράστιο ξύλινο ορφανοτροφείο που βρίσκεται στην Πρίγκηπο επεστράφη στο Πατριαρχείο –με την ευχή να αποτελέσει παράδειγμα για πολλά βακουφικά κτήματα.
Αν σκεφτεί κανείς ότι και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είναι Ίμβριος κι ενώ λέω «άντε και στα δικά σου Ίμβρο», αναλογίζομαι με ποιό τρόπο το μωρό που γλύτωσε από την πυρκαγιά στο Γλυκύ πριν 12 χρόνια μεγάλωσε και κέρδισε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό απαγγελίας του εθνικού ύμνου της Τουρκίας. Και πως ενώ το εν λόγω ορφανοτροφείο ειδοποιήθηκε στις 21 Απριλίου 1964 πως θα κλείσει μέσα σε μια μέρα και τα 163 ορφανά πετάχτηκαν με αστυνομική βία νυχτιάτικα στο δρόμο, παρόλα αυτά έλαβαν όμως μέρος και στην παρέλαση της τελετής εορτασμού της 23ης Απριλίου…”
Συντάκτης: Rıza Levent
Πηγή: BİA Haber Merkezi
Ημερομηνία: 11/4/2011
Θα γίνει η Γκιοκτσέαντα και πάλι Ίμβρος;
Στο σκοτάδι της νύχτας εξαιτίας του αέρα και του ρεύματος, το (πλοίο) Κασίμπασα δυσκολευόταν να ακολουθήσει την πορεία του. Καθώς ήταν εκτεθειμένο στα πλευρικά κύματα του βοριά ενώ προσπαθούσε να προσεγγίσει τη χερσόνησο της Καλλίπολης, οι ταξιδιώτες που ήταν στριμωγμένοι στους κλειστούς χώρους εξαιτίας του χειμωνιάτικου κρύου ξερνοβολούσαν.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο καπετάνιος δεν είχε άλλη επιλογή από το να επιμηκύνει το ταξίδι και να παρατείνει το χρόνο του στρέφοντας την πλώρη του ηλικιωμένου φέρρυ-μποτ προς τον κόλπο του Σάρου. Το βόρειο Αιγαίο έδειξε πάλι τη θυμωμένη του όψη. Μας έκανε να πούμε «μακάρι να μέναμε στο νησί».
Ενώ εκείνο ακριβώς το διάστημα γινόταν ληστεία στην κεντρική εκκλησία των Αγριδίων κι κάποιοι έκλεβαν τις εικόνες αμφιβόλου αξίας, στην έρευνα στέκονταν σε δύο ενδεχόμενα: είτε οι Ρωμιοί του χωριού έστησαν μια ληστεία προκειμένου να καταφέρουν να φυγαδεύσουν τις εικόνες στο εξωτερικό είτε εκλάπησαν από μια ομάδα Κωνσταντινουπολιτών που έμεναν τις τελευταίες μέρες στα Αγρίδια.
Οι εν λόγω τουρίστες ήταν μια εκλεκτή ομάδα που αποτελούταν από τη σύζυγό μου, τη μητέρα μου, μια φίλη και πέντε κολλητούς μου, άντρες και γυναίκες που εγώ έφερα στο νησί.
Ωστόσο, η παράνοια που καλπάζει στην Ίμβρο εδώ και χρόνια, αυτή τη φορά δεν κατάφερε να επιτύχει το στόχο της. Εμείς αθωωθήκαμε όταν έγινε φανερό ότι το απόγευμα που συνέβη η ληστεία παλεύαμε με την οργή του Ποσειδώνα.
Ύστερα από μερικά χρόνια ήρθε πάλι η θεατρική ομάδα ενός ρωμαίικου σχολείου της Πόλης για να ανεβάσει ένα έργο στον πιο μεγάλο υπαίθριο χώρο των Αγριδίων. Το κοινό, το οποίο κυρίως αποτελούσαν ηλικιωμένοι, παρακολούθησε το έργο υπό την προστασία στρατιωτών, οι οποίοι φρουρούσαν γύρω από την πλατεία με τα τουφέκια στο χέρι.
Περίμεναν μήπως την κατολίσθηση των βράχων που λόγω της ολοένα αυξανόμενης διάβρωσης θα αποκοπούν από το μεγαλοπρεπή λόφο του χωριού;
Ή φοβόντουσαν μην τυχόν η σύζυγος του μπακάλη που εξέπνευσε πριν λίγο καιρό βρικολακιάσει και τρομοκρατήσει τους θεατές, αφού το εν λόγω μέρος βρισκόταν ακριβώς μπροστά από το νεκροταφείο;
Ωστόσο, με τη βεβήλωση του Ρωμαίικου Νεκροταφείου της Παναγίας τον περασμένο Νοέμβρη, έγινε κατανοητό ότι οι προαναφερθέντες φόβοι για μερικούς ήταν αβάσιμοι. Εξάλλου δεν έχει απομείνει και πολύς σεβασμός στους ζωντανούς.
Τα φλαμίνγκο που μπορούσαν ανενόχλητα να παραμένουν στην αλυκή που ήταν φυσικός βιότοπός τους την περίοδο όπου ο στρατός έκανε ασκήσεις, άρχισαν πλέον να προτιμούν τη Λήμνο, το νησί του γείτονα, όταν οικοπεδοποιήθηκε ξεδιάντροπα η περιοχή από εκείνους που κάνουν kitesurfing.
Επίσης, υπάρχουν βέβαια, κουφάρια που ξεβράζονται στις ακτές της Λήμνου, εκεί όπου οι Έλληνες στα βαθιά κόλπο του Μούδρου τοποθετούν επί χρόνια τα υποβρύχιά τους παραβιάζοντας τις διεθνείς συνθήκες. Επειδή το ρεύμα των Δαρδανελίων παρακάμπτοντας την Ίμβρο χτυπάει κατευθείαν στο νησί του γείτονα, τα σκουπίδια χαροποιούν την ακτή του.
Ακόμη κι αν έχω δει τρεις νεκρές θαλάσσιες χελώνες στην ίδια παραλία, μέσα σε μια μέρα το προηγούμενο Σεπτέμβρη, το νησί μας βρίσκεται χάρη στην τυχερή θέση και τη λιγοστή θαλάσσια κυκλοφορία του Βορείου Αιγαίου διαθέτει πεντακάθαρες ακτές.
Φοβόμουν όταν τα τελευταία χρόνια η Θράκη εμφανιζόταν σαν πιθανή διαδρομή παγκόσμιων αγωγών πετρελαίου.
Μόλις όμως, οι Ιταλοί έσπευσαν να μας βοηθήσουν κατάλαβα ότι δε χρειαζόταν να ανησυχώ. Το κίνημα Cittaslow, το οποίο αυξάνει κάθε μέρα τη σφαίρα επιρροής του κι έχει γίνει ένα διεθνές holding, πρόκειται να επέμβει στο νησί για να διασώσει τις παραδοσιακές γεύσεις και τον πολιτισμό. Όταν λάβει κανείς υπόψη το ταραγμένο και θορυβώδες παρελθόν του νησιού, η ησυχία που αυτή τη στιγμή το περιβάλλει είναι ό,τι πρέπει για αυτού του είδους τα θεάματα.
Ο Υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος τις προηγούμενες εβδομάδες συναντήθηκε στην πρεσβεία μας στην Αθήνα με Ρωμιούς που έχουν φύγει από την Τουρκία, είπε «Επιστρέψτε». Εξάλλου ήδη έχουν αρχίσει να επιστρέφουν από μόνοι τους εξαιτίας της χρεοκοπημένης οικονομίας της χώρας. Ε, σε αυτή την κατάσταση, για να κάνουμε φιγούρα στην Ελλάδα, η οποία παρότι ήταν εγγυήτρια της Συνθήκης της Λοζάνης δεν ενδιαφέρθηκε για τα δικαιώματα των ομογενών της που βρίσκονται στο νησί, μπορεί το όνομα της Γκιοκτσέαντα να αλλάξει πάλι και να γίνει Ίμβρος. Έτσι, θα παρηγορηθούν και οι ηλικιωμένοι νησιώτες που είναι απομεινάρια της Λωζάννης.
Όπως και να’χει, οι Οθωμανοί, ακόμη και η Τουρκική Δημοκρατία, διατήρησαν επί πολλά χρόνια το όνομα που το νησί που έχει μείνει από την αρχαιότητα. Πέρα από τοπωνύμια όπως Σάρος στη Θράκη, Σένος στο Ρίζε (τουρ. Rize), Χασάνος στο Αντέπ (τουρ. Antep) που ακόμη δείχνουν την καταγωγή τους, λέξεις όπως kolyoz, orfoz, vatoz, çağanoz, istakoz, iskarmoz, lomboz, takoz, koz, yoz, boz, marangoz, tüberküloz, amitoz, psikoz, nevroz, bornoz, salyangoz, maydanoz, zırtapoz, saloz, paçoz, yelloz, cavalacoz, andropoz αποδεικνύουν την ηγεμονία του «οζ» (oz) ως προς τη φωνητική.
Το καταραμένο νησί
Στο βαθύ σκοτάδι της νύχτας κάθε σημείο στο Σχοινούδι τρίζει σα στοιχειό. Μένουμε με τη γυναίκα μου σε μία πανσιόν πρώην σπίτι σε ένα από τα πιο απομακρυσμένα σημεία του εγκαταλελειμμένου τεράστιου χωριού. Χρόνος, μέσα Οκτώβρη. Πλησιάζει η Γιορτή της Δημοκρατίας. Στους δρόμους δεν υπάρχουν λάμπες. Το έργο υδροδότησης που θα εξυπηρετήσει δυο τρεις δεινόσαυρους, κάνει το Σχοινούδι να μοιάζει σαν εμπόλεμη ζώνη.
Ο αέρας φυσάει πάλι μανιασμένα. Ανάψαμε το τζάκι, αλλά η γυναίκα μου και κρυώνει και είναι ανήσυχη. Πάει καιρός από τότε που έκλεισαν οι αγροτικές φυλακές, αλλά η ατμόσφαιρα δεν είναι καθόλου ασφαλής. Αγκαλιαζόμαστε στο κρεβάτι που τρίζει και με δυσκολία μας παίρνει ο ύπνος.
Το επόμενο πρωί ο αέρας παραμένει, αλλά τα γκρι σύννεφα κατέβηκαν μέχρι τα παρατηρητήρια πυρκαγιάς. Έχει υγρασία και τα κακά μαντάτα φτάνουν γρήγορα.
Στο χωριό Γλυκύ, το οποίο λέγεται Eski Bademli, έχει καεί ένα σπίτι. Η γιαγιά όπως αρπάζει το μωρό πετάγεται έξω και το τετράχρονο αγοράκι τυλίγεται στις φλόγες. Όσο κι αν λέγεται ότι τη φωτιά έβαλε μια πολυπληθής ομάδα νεαρών, λέω στη σύζυγό μου «αμάν, ας φύγουμε από το νησί μια ώρα αρχύτερα πριν η κατάρα του πέσει πάνω μας».
Πέρα από τις επιπτώσεις που είχε η κατάρα αυτή πάνω μας, η Ίμβρος με τίποτα δεν βελτιώθηκε. Από το 1923 κι εφεξής, δεν υπήρχε τίποτα που να μην έπαθε. Πρώτα κατασχέθηκαν οι υλικές περιουσίες των εκλεγμένων Ρωμιών διοικητών, οι οποίοι ανακηρύχθηκαν personae non gratae και 1.500 άτομα εγκατέλειψαν το νησί. Το 1925 πάλι, παραβιάζοντας τη Συνθήκη της Λοζάνης, ακυρώθηκε η αυτονομία του νησιού μαζί με την αδελφό νήσο Τένεδο (τουρ. Bozcaada) και απαγορεύτηκε η διδασκαλία της μειονοτικής γλώσσας.
Το 1942 άρχισαν οι ενέργειες εγκατάστασης με αυτούς που έφεραν από την Ανατολία και οι διαδικασίες κατάσχεσης των υλικών περιουσιών των μοναστηριών. Τρεις αρχηγοί κοινοτήτων που διαμαρτυρήθηκαν για την κατάσταση συνελήφθησαν και εξορίστηκαν στην Ανατολία. Με τον υπ’ αριθμόν 1062 νόμο του 1964 και τα μυστικά διατάγματα που προέκυπταν από αυτόν, εθνικοποιήθηκαν τα μειονοτικά ακίνητα στην Ίμβρο (το 1960 οι Ρωμιοί κατείχαν έκταση 25 εκατομμυρίων τ.μ., ενώ στα τέλη του 1990 διέθεταν 600 τ.μ.).
Την ίδια περίοδο απαγορεύτηκε στους Ρωμιούς αλιείς να χρησιμοποιούν τα σκάφη τους. Το 1964, ο Μητροπολίτης Ίμβρου εξορίστηκε στην Ανατολία. Ιδρύθηκαν ανοιχτές αγροτικές φυλακές, έφτασαν στο νησί βαρυποινίτες, ενώ ταυτόχρονα δημιουργήθηκε στρατόπεδο στρατοχωροφυλακής (τουρ. jandarma).
Απαγορεύτηκαν στα σχολεία το σύνολο των μειονοτικών μαθημάτων, καθώς και η εργασία των καθηγητών τους στην Τουρκία. Το 1966 κατασχέθηκαν οι πιο μεγάλες και γόνιμες εκτάσεις για την κάλυψη των αναγκών του κρατικού συνεταιρισμού.
Κατά τα τέλη του 1967 από τους 262 ιερούς χώρους της Ίμβρου, οι 248 βεβηλώθηκαν και πλέον δεν ήταν σε θέση να υπηρετήσουν τους σκοπούς τους. Η εκκλησία του χωριού Κάστρο πυρπολήθηκε. Το 1973, ο Στέλιος Καβαλιέρος που ζούσε στο ίδιο χωριό, έπεσε θύμα δολοφονίας από αγνώστους.
Το 1974 ο Δήμαρχος Ίμβρου και 20 πολίτες των κοινοτήτων συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις φυλακές του Τσανάκκαλε. Κάηκε η Μητρόπολη και λεηλατήθηκε το κοιμητήριο. Η Στυλιανή Ζούνη, μητέρα δύο παιδιών, βιάστηκε. Κατά τη διάρκεια των γεγονότων στην Κύπρο, οι περισσότεροι Ίμβριοι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους εξαιτίας της τρομοκρατίας στο νησί. Καθώς περιορίστηκε η πώληση του παγκοσμίως γνωστού προβάτου της Ίμβρου, η τιμή του κρέατος μειώθηκε. Ο βασικός πόρος εσόδων των χωρικών εξαφανίστηκε…
Νέα εποχή
Όμως οι καιροί πια άλλαξαν, μερικά δόγματα ξεπεράστηκαν. Ο εθνικισμός έδωσε τη θέση του στην ανεκτικότητα. Η πολυπολιτισμικότητα έγινε δημοφιλής. Τον περασμένο χειμώνα το τεράστιο ξύλινο ορφανοτροφείο που βρίσκεται στην Πρίγκηπο επεστράφη στο Πατριαρχείο –με την ευχή να αποτελέσει παράδειγμα για πολλά βακουφικά κτήματα.
Αν σκεφτεί κανείς ότι και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είναι Ίμβριος κι ενώ λέω «άντε και στα δικά σου Ίμβρο», αναλογίζομαι με ποιό τρόπο το μωρό που γλύτωσε από την πυρκαγιά στο Γλυκύ πριν 12 χρόνια μεγάλωσε και κέρδισε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό απαγγελίας του εθνικού ύμνου της Τουρκίας. Και πως ενώ το εν λόγω ορφανοτροφείο ειδοποιήθηκε στις 21 Απριλίου 1964 πως θα κλείσει μέσα σε μια μέρα και τα 163 ορφανά πετάχτηκαν με αστυνομική βία νυχτιάτικα στο δρόμο, παρόλα αυτά έλαβαν όμως μέρος και στην παρέλαση της τελετής εορτασμού της 23ης Απριλίου…
Χρησιμοποιήθηκε το βιβλίο του Βασίλη Κυρατζόπουλου «Η άγραφη Γενοκτονία».