ΚΕΦΑΛΑΙΟ B’Α
Εναρμόνιση του θεσμού της πολιτογράφησης με τις απαιτήσεις του κράτους δικαίου
‘Αρθρο 2
Το άρθρο 5 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 3284/2004 και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«’Αρθρο 5.
Προϋποθέσεις πολιτογράφησης
1. Για τον αλλοδαπό, που επιθυμεί να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια με πολιτογράφηση απαιτείται :
α. να είναι ενήλικος κατά το χρόνο της υποβολής της δήλωσης πολιτογράφησης.
β. να μην έχει καταδικασθεί τελεσίδικα, κατά την τελευταία δεκαετία πριν από την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης, σε ποινή στερητική της ελευθερίας τουλάχιστον ενός έτους ή ανεξαρτήτως ποινής και χρόνου έκδοσης της καταδικαστικής απόφασης, για εγκλήματα προσβολών του πολιτεύματος, προδοσίας της χώρας, ανθρωποκτονίας από πρόθεση και επικίνδυνης σωματικής βλάβης, εγκλήματα σχετικά με την εμπορία και την διακίνηση ναρκωτικών, τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, διεθνή οικονομικά εγκλήματα, εγκλήματα με χρήση μέσων υψηλής τεχνολογίας, εγκλήματα περί το νόμισμα, αντίστασης κατά της αρχής, αρπαγής ανηλίκων, κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, κλοπής, απάτης, υπεξαίρεσης, εκβίασης, τοκογλυφίας, του νόμου περί μεσαζόντων, πλαστογραφίας, ψευδούς βεβαίωσης, συκοφαντικής δυσφήμισης, λαθρεμπορίας, εγκλήματα που αφορούν τα όπλα, αρχαιότητες, την προώθηση λαθρομεταναστών στο εσωτερικό της χώρας ή τη διευκόλυνση μεταφοράς ή προώθησής τους ή της εξασφάλισης καταλύματος σε αυτούς για απόκρυψη ή για παραβάσεις της νομοθεσίας για την εγκατάσταση και κίνηση αλλοδαπών στην Ελλάδα.
γ. να μην εκκρεμεί σε βάρος του απόφαση απέλασης.
δ. να διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα πέντε συνολικά έτη την τελευταία δεκαετία πριν από την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης. Στον ανωτέρω κατά περίπτωση απαιτούμενο χρόνο δεν προσμετράται ο χρόνος που διάνυσε ο αλλοδαπός στην Ελλάδα ως διπλωματικός ή διοικητικός υπάλληλος ξένης χώρας. Η χρονική προϋπόθεση της πενταετούς διαμονής δεν απαιτείται για αυτόν που είναι σύζυγος
Έλληνα ή Ελληνίδας ή έχει τη γονική μέριμνα τέκνου ελληνικής ιθαγένειας και διαμένει επί μια τριετία στην Ελλάδα, καθώς και για εκείνον που έχει γεννηθεί και κατοικεί συνεχώς στην Ελλάδα. Για τους συζύγους Ελλήνων διπλωματικών υπαλλήλων που έχουν συμπληρώσει, οποτεδήποτε, ένα έτος διαμονής στην Ελλάδα και υπηρετούν στο εξωτερικό, προσμετράται για τη συμπλήρωση του παραπάνω χρόνου και ο χρόνος παραμονής τους στο εξωτερικό λόγω της υπηρεσίας των Ελλήνων συζύγων τους. Για τους ομογενείς και τους κατόχους ιθαγένειας κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν απαιτείται η χρονική προϋπόθεση της πενταετούς διαμονής.
ε. να έχει επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας.
στ. να αποδεικνύει την ένταξή του στην ελληνική κοινωνία καθώς και τη δυνατότητά του να συμμετάσχει ενεργά και ουσιαστικά στην πολιτική ζωή της χώρας, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές οι οποίες την διέπουν.»
‘Αρθρο 3
Το άρθρο 6 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 3284/2004 και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«’Αρθρο 6.
Δικαιολογητικά πολιτογράφησης
Ο αλλοδαπός που επιθυμεί να πολιτογραφηθεί ως Έλληνας, υποβάλλει στο δήμο ή την κοινότητα του τόπου διαμονής του αίτηση πολιτογράφησης, που απευθύνεται προς τον Υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και συνοδεύεται από:
α. δήλωση πολιτογράφησης. Η δήλωση αυτή γίνεται ενώπιον του δημάρχου με την παρουσία δύο ελλήνων πολιτών ως μαρτύρων. Στο
έντυπο δήλωσης αναγράφονται όλες οι προϋποθέσεις κτήσης ελληνικής ιθαγένειας με πολιτογράφηση.
β. Αντίγραφο διαβατηρίου ή άλλου αποδεικτικού ταυτοπροσωπίας.
γ. Έγκυρο τίτλο διαμονής στην Ελλάδα
δ. Πιστοποιητικό γέννησης ή άλλο ισοδύναμο πιστοποιητικό που προβλέπεται από τη νομοθεσία της χώρας πρώτης ιθαγένειας. Αν ο αλλοδαπός είναι πρόσφυγας και αδυνατεί να προσκομίσει πιστοποιητικό γέννησης, αρκεί η απόφαση χορήγησης σε αυτόν πολιτικού ασύλου. Αν ο αλλοδαπός έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, αρκεί η ληξιαρχική πράξη γέννησης. Αν ο αλλοδαπός αδυνατεί αντικειμενικά να κατέχει διαβατήριο, κατά την έννοια της παραγράφου 1 εδάφιο γ΄ του άρθρου 84 του ν. 3386/2005 αρκεί η εν λόγω άδεια.
ε. Εκκαθαριστικό σημείωμα ή αντίγραφο δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του τελευταίου οικονομικού έτους.
στ. Παράβολο 1000 ευρώ. Για την επανυποβολή αίτησης πολιτογράφησης το οφειλόμενο παράβολο περιορίζεται στα 300 ευρώ Οι ομογενείς και οι κάτοχοι ιθαγένεια κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υποχρεούνται στην καταβολή παραβόλου.
‘Αρθρο 4
Το άρθρο 7 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 3284/2004 και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«’Αρθρο 7
Διαδικασία πολιτογράφησης
1. Ο δήμος ή η κοινότητα εξετάζει την πληρότητα των δικαιολογητικών και διαβιβάζει την αίτηση μαζί με τα δικαιολογητικά στην αρμόδια για θέματα ιθαγένειας υπηρεσία της Περιφέρειας, εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 5 για την περαιτέρω εξέταση της αίτησης. Αν δεν συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας απορρίπτει την αίτηση.
2. Αν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, η αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας προβαίνει στην εξέταση της αίτησης, τηρώντας την προτεραιότητα κατάθεσης. Κατά την εξέταση, η υπηρεσία ζητεί αυτεπαγγέλτως πιστοποιητικό ποινικού μητρώου για δικαστική χρήση και πιστοποιητικό μη απέλασης. Στη συνέχεια, ο φάκελος διαβιβάζεται στην αρμόδια αστυνομική αρχή του τόπου διαμονής του ενδιαφερομένου, η οποία διαθέτει αποκλειστική προθεσμία τεσσάρων (4) μηνών για να διαβιβάσει τη γνώμη της, εφόσον το κρίνει αναγκαίο .
3. Μετά την εξέταση του φακέλου, η αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας καλεί τον αλλοδαπό σε συνέντευξη, σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, ενώπιον της Επιτροπής Πολιτογράφησης, προκειμένου η Επιτροπή να διατυπώσει γνώμη προς τον Υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης σχετικά με την επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας, την ένταξή του στην ελληνική κοινωνία καθώς και τη δυνατότητά του να συμμετάσχει ενεργά και ουσιαστικά στην πολιτική ζωή της χώρας, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές οι οποίες την διέπουν. Πριν ή και κατά την προσέλευσή του ενώπιον της Επιτροπής, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να καταθέσει ενώπιον αυτής στοιχεία πιστοποίησης της γνώσης της ελληνικής γλώσσας ή όποια άλλα στοιχεία κρίνει ο ίδιος χρήσιμα για τη διαμόρφωση άποψης σχετικά με την ύπαρξη δεσμών με τη χώρα.
4. Στη συνέχεια, με την αιτιολογημένη εισήγηση της Επιτροπής Πολιτογράφησης, ο φάκελος διαβιβάζεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
5. Η κλήση του αλλοδαπού σε συνέντευξη γίνεται με απόδειξη. Μη εμφάνισή του δικαιολογείται μόνο για λόγους ανωτέρας βίας. Σε περίπτωση αδικαιολόγητης μη εμφάνισης, η αίτηση πολιτογράφησης απορρίπτεται από τον Υπουργό».
‘Αρθρο 5
Το άρθρο 8 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 3284/2004 και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«’Αρθρο 8
Απόφαση πολιτογράφησης – Αιτιολόγηση
1. Η πολιτογράφηση γίνεται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης που
δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
2. Η απόρριψη αίτησης πολιτογράφησης αιτιολογείται κατά τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας.
3. Υποβολή νέας αίτησης για πολιτογράφηση επιτρέπεται μετά την παρέλευση έτους από την απόρριψη της προηγούμενης.»
‘Αρθρο 6
Στο άρθρο 9 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 3284/2004 και ισχύει, προστίθεται νέα παράγραφος 4 ως εξής:
«4. Τον όρκο του παρόντος άρθρου δίδει και όποιος αποκτά την ελληνική ιθαγένεια με δήλωση μετά την ενηλικίωσή του κατά το άρθρο 1Α του παρόντος Κώδικα, μέσα σε ένα έτος από τη δήλωση αυτή.»
‘Αρθρο 7
Το άρθρο 12 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 2834/2004 και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«’Αρθρο 12.
Επιτροπή Πολιτογράφησης
1. Σε κάθε Περιφέρεια συνιστάται Επιτροπή Πολιτογράφησης η οποία αποτελείται από:
α. τον προϊστάμενο της οικείας Γενικής Διεύθυνσης της Περιφέρειας ως Πρόεδρο,
β. ένα μέλος ΔΕΠ Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος στο γνωστικό αντικείμενο της Κοινωνιολογίας, της Ψυχολογίας ή συγγενών κλάδων,
γ. εκπρόσωπο της Διεύθυνσης Ιθαγένειας του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονική Διακυβέρνησης
δ. τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Ιθαγένειας της Περιφέρειας, και
ε. μέλος που υποδεικνύει ο Συνήγορος του Πολίτη.
2. Η Επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας. Με την ίδια απόφαση ορίζονται οι αναπληρωτές του Προέδρου και των μελών της Επιτροπής, καθώς και υπάλληλος κλάδου ΠΕ Διοικητικού της Διεύθυνσης Ιθαγένειας της Περιφέρειας ο οποίος θα ασκεί χρέη γραμματέα της Επιτροπής, μαζί με τον αναπληρωτή του. Στην Επιτροπή συμμετέχει ως εισηγητής, χωρίς δικαίωμα ψήφου, ο υπάλληλος που χειρίζεται την υπόθεση.
3. Η θητεία των μελών της Επιτροπής Πολιτογράφησης είναι διετής.
4. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης καθορίζεται η αμοιβή των μελών της Επιτροπής, του γραμματέα και του εισηγητή.»
‘Αρθρο 8
Στο άρθρο 25 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 3284/2004 και ισχύει, προστίθενται νέες παράγραφοι 3 και 4 ως εξής:
«3. Σε κάθε Νομό συνιστάται ιδιαίτερη Διεύθυνση Ιθαγένειας της οικείας Περιφέρειας.
4. Κάθε έτος οι Περιφέρειες αποστέλλουν στο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στατιστικά στοιχεία των αποφάσεων κτήσης και απώλειας ιθαγένειας. Τα στοιχεία αυτά συγκεντρώνονται μέχρι το τέλος Μαρτίου του επόμενου έτους, δημοσιεύονται με μέριμνα του Υπουργείου και περιλαμβάνουν:
α. ημερομηνία γέννησης,
β. φύλο,
γ. οικογενειακή κατάσταση,
δ. τόπο κατοικίας,
ε. διάρκεια διαμονής στην Ελλάδα,
στ. νομική βάση κτήσης,
ζ. προηγούμενη ιθαγένεια.»
‘Αρθρο 9
Το άρθρο 28 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 3284/2004 και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«’Αρθρο 28
Συμβούλιο Ιθαγένειας
1. Το Συμβούλιο Ιθαγένειας γνωμοδοτεί για θέματα ιθαγένειας κατά τις κείμενες διατάξεις.
2. Το Συμβούλιο Ιθαγένειας αποτελείται από:
α. τον Γενικό Γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ως Πρόεδρο,
β. έναν Νομικό Σύμβουλο του Κράτους,
γ. έναν καθηγητή ή αναπληρωτή καθηγητή του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου, καθώς και έναν καθηγητή ή αναπληρωτή καθηγητή του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, ημεδαπού Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος,
δ. τον αρμόδιο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και
ε. τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Ιθαγένειας ου Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Τα μέλη του Συμβουλίου που απουσιάζουν ή κωλύονται αναπληρώνονται από τους οριζόμενους ή τους νόμιμους αναπληρωτές τους.
3. Στο Συμβούλιο μετέχει χωρίς ψήφο και ο Προϊστάμενος του αρμόδιου Τμήματος της Διεύθυνσης Ιθαγένειας, που εισηγείται τα προς συζήτηση θέματα, τον οποίο αναπληρώνει ο νόμιμος αναπληρωτής του.
4. Για τη λειτουργία του Συμβουλίου Ιθαγένειας εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 13-15 του ν. 2690/1999 «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 45 Α΄).»
‘Αρθρο 10
Το άρθρο 31 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 3284/2004 και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«’Αρθρο 31
Προθεσμίες
§ 1. Για την πολιτογράφηση ισχύουν οι εξής ειδικές προθεσμίες από την υποβολή της αίτησης:
α. δύο μήνες για την εξέταση της πληρότητας των δικαιολογητικών από τον δήμο και τη διαβίβαση της αίτησης στην αρμόδια για θέματα ιθαγένειας υπηρεσία της Περιφέρειας. Σε περίπτωση μη πλήρους αίτησης, η προθεσμία αρχίζει από την υποβολή της τελευταίας πλήρους αίτησης.
β. Δώδεκα (12) μήνες για την εξέταση της πλήρωσης των προϋποθέσεων της πολιτογράφησης που ρυθμίζονται από το άρθρο 5 ΚΕΙ από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας έως την κλήση του ενδιαφερομένου σε συνέντευξη ενώπιον της Επιτροπής Πολιτογράφησης της Περιφέρειας. Στο διάστημα αυτό προσμετράται και ο χρόνος που έχει η αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας προκειμένου να αναζητήσει αυτεπαγγέλτως τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά. Η αστυνομική αρχή, στην οποία διαβιβάζεται ο φάκελος δυνάμει του άρθρου 7 παράγρ. 2 του παρόντος Κώδικα, υποχρεούται να απαντήσει εντός τεσσάρων (4) μηνών. Εάν ο χρόνος αυτός παρέλθει χωρίς την έκφραση γνώμης από την αστυνομία, η Περιφέρεια υποχρεούται να καλέσει τον ενδιαφερόμενο σε συνέντευξη ενώπιον της Επιτροπής Πολιτογράφησης.
γ. Τέσσερις μήνες από την ημερομηνία διεξαγωγής της συνέντευξης ενώπιον της Επιτροπής Πολιτογράφησης της Περιφέρειας έως τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
2. Προκειμένου περί αίτησης καθορισμού της ελληνικής ιθαγένειας ισχύει προθεσμία δώδεκα (12) μηνών από την υποβολή της αίτησης ως την ημερομηνία έκδοσης της διαπιστωτικής πράξης καθορισμού.
3. Σε κάθε περίπτωση, οι διαδικασίες των παρ.1 και 2 πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός δύο ετών. Αν η υπόθεση δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί μέσα στην εν λόγω προθεσμία, η αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας γνωστοποιεί εγγράφως στον ενδιαφερόμενο τους λόγους της καθυστέρησης και τα δικαιολογητικά που τυχόν λείπουν.»
‘Αρθρο 11
Στο άρθρο 32 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με τον Ν. 3284/2004 και ισχύει, προστίθεται νέα παράγραφος 3 ως εξής:
«3. Τα δικαιολογητικά που θα πρέπει να συνοδεύουν την δήλωση και αίτηση εγγραφής στο δημοτολόγιο που προβλέπεται στο άρθρο 1Α του παρόντος Κώδικα καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εκτέλεση των διατάξεων αυτού καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης».