Ο μόνιμος πληθυσμός της Ίμβρου σήμερα ανέρχεται σε 200 περίπου Έλληνες, uπερήλικες στην πλειοψηφία τους και σε 7.000 περίπου Τούρκους εποίκους. Η αναλογία, πριν το 1964, ήταν περίπου 6.100 Έλληνες και 200 Τούρκοι. Οι αριθμοί αυτοί καταδεικνύουν ότι το «Πρόγραμμα Διάλυσης» που υιοθέτησε η Τουρκική κυβέρνηση από το 1964, πέτυχε το στόχο του.
Η Ιμβριακή ταυτότητα, ωστόσο, συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς για 20.000 περίπου άτομα ελληνικής καταγωγής, διασκορπισμένα σε ολόκληρο τον κόσμο. Η νεότερη γενιά των Ιμβρίων δραστηριοποιείται στη διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς της πατρίδας της, στο πλαίσιο της σύγχρονης κοινωνίας των πολιτών. Η δράση της, σεβόμενη απολύτως την έννομη τάξη στη γείτονα και στηρίζοντας την Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, απορρίπτει κάθε παρωχημένο εθνικισμό, με ειλικρινή στόχο την ειρηνική συνύπαρξη και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Ίμβρο.
Τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας επιτρέπουν συγκρατημένη αισιοδοξία για το μέλλον: Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκδηλώνει αυξημένο ενδιαφέρον για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ίμβρο και στην Τένεδο. Σε μία σειρά από αποφάσεις που ενσωματώθηκαν σε επίσημα ευρωπαϊκά έγγραφα, από το 2004 και μετά, καταγράφεται για πρώτη φορά η παραβίαση των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας της Ίμβρου και της Τενέδου. Η Τουρκία καλείται να προβεί στις απαραίτητες διορθωτικές ενέργειες.
Τον Απρίλιο του 2005, για πρώτη φορά στην ιστορία των δύο νησιών, Τούρκος Πρωθυπουργός, ο Ρ. Τ. Ερντογάν, επισκέφθηκε την Ίμβρο και την Τένεδο. Συνομίλησε με εκπροσώπους της ελληνικής μειονότητας και υποσχέθηκε απόδοση δικαιοσύνης και ίση μεταχείριση με τους Τούρκους συμπολίτες τους.
Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) υιοθέτησε στις 27/06/2008 ένα ιστορικής σημασίας ψήφισμα για την Ίμβρο και την Τένεδο. Με βάση τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο εισηγητής κ. Αντρέας Γκρος (Ελβετός βουλευτής και Αντιπρόεδρος της PACE) αλλά και με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες διαμεσολάβησης που ανέλαβε, αναγνωρίζονται οι αδικίες που διαπράχθηκαν σε βάρος των κατοίκων και του πολιτισμού του νησιού και προτείνεται στην Τουρκία να λάβει συγκεκριμένα μέτρα αποκατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παροχής κινήτρων για την επιστροφή των γηγενών στις πατρογονικές τους εστίες, ώστε “να διατηρηθεί ο ιδιαίτερος πολιτισμικός χαρακτήρας των δύο νησιών”. Το ψήφισμα αυτό αλλά και η συναίνεση της τουρκικής πλευράς, αποτελούν την κατάληξη μιας διαδικασίας που ξεκίνησε το 2005 και ολοκληρώθηκε χάρη στις πρωτοβουλίες και τη διαρκή στήριξη της Αντιπροέδρου της Βουλής των Ελλήνων κας Έλσας Παπαδημητρίου.
Τόσο η Τουρκία όσο και η Ελλάδα αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση καλούνται να αξιοποιήσουν την Ίμβρο και την Τένεδο χαράσσοντας πολιτικές και εφαρμόζοντας πρακτικές προς όφελος των κατοίκων, των ελληνοτουρκικών σχέσεων και των ευρωπαϊκών αξιών.
ΤΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΙΜΒΡΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ
- Άμεση και αποτελεσματική αναγνώριση κληρονομικών δικαιωμάτων ανεξαρτήτως υπηκοότητας.
- Απόδοση της τουρκικής υπηκοότητας στους γηγενείς κατοίκους των νησιών που εκδιώχθηκαν και στους απογόνους τους.
- Απόδοση στους αρχικούς ιδιοκτήτες τους των ακινήτων που απαλλοτριώθηκαν, αλλά δεν χρησιμοποιούνται για κοινωφελείς σκοπούς.
- Επαναλειτουργία ενός τουλάχιστον ελληνικού σχολείου στην Ίμβρο.
- Αναστολή της διαδικασίας καταγραφής του Κτηματολογίου για μια δεκαετία, ώστε να αποκατασταθούν οι αδικίες που οδήγησαν σε δημεύσεις περιουσιών.
- Συγκεκριμένα άμεσα μέτρα για την προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς των δύο νησιών.
- Ακτοπλοϊκή σύνδεση μεταξύ των δύο νησιών, καθώς και με λιμάνια στην Ελλάδα.
- Βελτίωση των υποδομών και των συνθηκών διαβίωσης στα ελληνικά παραδοσιακά χωριά της Ίμβρου.
- Επιστροφή των σχολικών κτηρίων και των λοιπών ακινήτων των ελληνικών κοινοτήτων που δημεύθηκαν και χρήση τους προς κοινωφελείς σκοπούς.
- Καθιέρωση τακτικού διαλόγου μεταξύ των τουρκικών αρχών και των εκπροσώπων των Ιμβρίων και Τενεδίων για την ικανοποίηση των αιτημάτων τους.
- Ανάληψη πρωτοβουλιών για την υλοποίηση των προτάσεων του Ψηφίσματος για την Ίμβρο και την Τένεδο από το Συμβούλιο της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελληνική Κυβέρνηση.
Ο πολιτισμός των Ιμβρίων και Τενεδίων, με τα γεμάτα ζωή χωριά του, το λαογραφικό του θησαυρό και τη γλώσσα του, είναι ένα στολίδι 3.000 ετών, που πρέπει να συνεχίσει να κοσμεί το πολύχρωμο πολιτισμικό μωσαϊκό της σύγχρονης Τουρκίας. Στις μέρες μας, η συνεργασία και η αρμονική συνύπαρξη όλων των κατοίκων της Ίμβρου και της Τενέδου μπορεί να προσφέρει ένα αξιοζήλευτο παράδειγμα προς μίμηση, προοπτική που οφείλουν να στηρίξουν όλοι οι σκεπτόμενοι, ελεύθεροι, προοδευτικοί και δημοκράτες πολίτες της Ελλάδας και της Τουρκίας. Οι Έλληνες Ίμβριοι και Τενέδιοι δηλώνουν έτοιμοι να συνεισφέρουν με όλες τους τις δυνάμεις στην υλοποίηση αυτού του οράματος.